Przygotowywany jest projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy – Kodeks cywilny (dalej jako: „Projekt”), który przewiduje rozległe zmiany w przepisach dotyczących rękojmi i gwarancji konsumenckiej. Przedmiotowy Projekt ma zaimplementować do polskiego porządku prawnego normy wynikające z regulacji unijnych, a w tym w szczególności z dyrektywy parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów.

Projekt w głównej mierze wprowadza zmiany lub redaguje przepisy zawarte w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta oraz ustawie z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. 

1. Zmiany w ustawie o prawach konsumenta

Do treści ustawy o prawach konsumenta wprowadzone zostaną nowe definicje, które będą określały główne pojęcia związane z dostarczaniem treści i usług cyfrowych do konsumentów. W ustawie zostanie zdefiniowana m.in. usługa cyfrowa, poprzez którą to należy rozumieć każdą usługę pozwalającą konsumentowi na:

a. wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej,

b. wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi, 

c. inne formy interakcji przy pomocy takich danych.

W ww. ustawie znajdzie się również definicja nowej umowy nazwanej, tj. umowy o dostarczanie treści lub usługi cyfrowej. Zgodnie z zaprojektowanym przepisem, poprzez takową umowę będzie należało rozumieć każdą umowę, na podstawie której przedsiębiorca zobowiąże się dostarczyć konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową, w tym również wykonaną według wskazówek konsumenta.

Projekt zmian wprowadzi również przepisy zgodnie z którym do umów, na mocy których przedsiębiorca będzie zobowiązany do przeniesienia własności towaru i wykonania usługi, stosowane będą przepisy dotyczące umów zobowiązujących do przeniesienia własności.

2. Rękojmia i gwarancja konsumencka

Najdonioślejszą zmianą, jaka ma wejść w życie, będzie wprowadzenie rozróżnienia pomiędzy nowymi regulacjami, a tymi znajdującymi się w Kodeksie cywilnym. Do umów zobowiązujących do przeniesienia na konsumenta własności towaru, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie będą zatem stosowane przepisy o rękojmi, które wynikaj z ww. kodeksu. W razie braku zgodności towaru z umową, konsumentowi będą przysługiwały uprawnienia określone w nowowprowadzonym rozdziale 5a. 

Projekt dookreśla również sytuacje, w których należy uznać, że dany towar jest zgody z umową zawartą pomiędzy stronami. Zgodnie z nowymi przepisami towar będzie zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego: 

a. opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji, 

b. przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w momencie zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Przedsiębiorca, który dostarczy konsumentowi towar niezgody z umową, będzie odpowiadał za ten brak w ciągu dwóch lat od dostarczenia towaru. W przypadku towaru używanego strony będą mogły skrócić ten czas, nie więcej niż o rok.

Nowe przepisy w szczegółowy sposób wyznaczają również uprawnienia konsumenta z tytułu rękojmi. Projekt przewiduje, że jeżeli towar będzie niezgodny z umową, konsument będzie mógł żądać jego naprawy lub wymiany.Przedsiębiorca będzie mógł dokonać wymiany, gdy konsument będzie żądał naprawy, lub naprawy, gdy konsument będzie żądał wymiany, jeżeli doprowadzenie do zgodności towaru z umową w sposób wybrany przez konsumenta będzie niemożliwe albo będzie wymagało nadmiernych kosztów. 

Konsument będzie mógł złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy jedynie, gdy: 

a. przedsiębiorca odmówił doprowadzenia towaru do zgodności z umową; 

b. przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową;

c. brak zgodności towaru z umową występuje nadal, pomimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową;

d. brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy;

e. z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

3. Umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej

Do ustawy o prawach konsumenta dodany zostanie również rozdział 5b, w którym zostaną uregulowane prawa i obowiązki stron umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. 

Zgodnie z proponowanym brzmieniem przepisów przedsiębiorca będzie zobowiązany do dostarczenia konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu z nim umowy, no chyba że strony postanowią inaczej. 

Projekt określa również sytuacje, w którym będzie można wskazać, że treść cyfrowa została prawidłowo dostarczona, jak i prawa konsumenta w przypadku niewykonania umowy przez przedsiębiorcę. Zgodnie z nowymi przepisami, treść cyfrowa uważana będzie za dostarczoną, wtedy, gdy treść cyfrowa, środek pozwalający na uzyskanie dostępu do treści cyfrowej lub jej pobranie zostaną udostępnione konsumentowi lub fizycznemu lub wirtualnemu urządzeniu samodzielnie wybranemu przez konsumenta do tego celu lub gdy konsument lub takie urządzenie uzyskali do niej dostęp. 

Jeżeli przedsiębiorca nie dostarczy natomiast treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, konsument będzie miał prawo do wezwania go do ich dostarczenia. Jeżeli przedsiębiorca nie zrealizuje zobowiązania niezwłocznie lub w dodatkowym, wyraźnie uzgodnionym przez strony terminie, konsument będzie mógł odstąpić od umowy. Konsument będzie mógł natomiast odstąpić od umowy bez wzywania do dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, jeżeli:

a. przedsiębiorca oświadczy, lub z okoliczności wyraźnie wynika, że nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, lub 

b. konsument i przedsiębiorca uzgodnią, lub z okoliczności zawarcia umowy wyraźnie wynika, że określony termin dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej miał istotne znaczenie dla konsumenta, a przedsiębiorca nie dostarczył jej w tym terminie.

Projekt określa również odpowiedzialność przedsiębiorcy za brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową zawartą pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. 

4. Zmiany w Kodeksie cywilnym

Przepisy Kodeksu cywilnego ulegną zmianie w zakresie niezbędnym do wprowadzenia nowych regulacji w prawie konsumenckim. Zostaną ponadto uchylone przepisy regulujące kwestie związane z roszczeniami sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej.

5. Data wejścia w życie zmian

Zgodnie z Projektem, ustawa wprowadzająca wyżej opisane zmiany ma wejść w życie z dniem 28 maja 2022 r. 

Autor: Paweł Jędrysiak